(၁) ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္
အစၥလာမ္သာသနာေရာက္ရိွ ထြန္းကားခ့ဲပါသည္။ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္က အစၥလာမ္သာသနာ သက္၀င္ယံုၾကည္သူ
ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ပသီမ်ားဟု ေခၚေ၀ၚခ့ဲၾကပါသည္။ ၄င္းအစၥလာမ္သာသနာ၀င္ ပသီမ်ားသည္ အစၥလာမ့္အဆံုးအမႏွင့္အညီ
ဘာသာတရားကိုင္းရႈိင္းၾက၍သစၥာရွိစြာ အမူ႔ထမ္းခဲ့ၾကသျဖင့္ ျမန္မာမင္းမ်ားက လုပ္ေျမ၊ေနေျမမ်ား
ခ်ီးျမင့္ျခင္း၊၀တ္ျပဳကိုးကြယ္ရန္ အတြက္၊ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားႏွင့္သာသနိက အေဆာက္အအံုမ်ား
လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ ျဖင့္ ေျမွာက္စား ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံခဲ့ၾကရပါသည္။
(၂) (၁၈၂၄)ခုနစ္တြင္ပထမအၾကိမ္၊ (၁၈၅၂)ခုနစ္တြင္ ဒုတိယအၾကိမ္၊ (၁၈၈၅)ခုနစ္တြင္ တတိယအၾကိမ္၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပဲြမ်ားျဖစ္ၾကၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္တို႔ကျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလံုးအား သိမ္းပိုက္ အုပ္စိုးခဲ့ပါသည္။
ထိုစစ္ပဲြမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ထိုစစ္ပဲြမ်ားၿပီးေနာက္ ျမန္မာမ်ဳိးခ်စ္တို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ပဲြမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ အျခားတိုင္းရင္းသား ညီေနာင္မ်ားနည္းတူ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ား ပါ၀င္ခ့ဲၾကပါသည္။-
(၃) ၎ေနာက္ အဂၤလိပ္တို႔ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးအား ကြ်န္ျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ ၄င္းတို႔ို႔၏ စီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္အတြက္ တိုင္းတစ္ပါးမွ အေျခခ်လိုသူ အေျမာက္အျမားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့ရာ ၀င္ေရာက္လာသူတိုုင္းတစ္ပါးသားမ်ားအနက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံဖြား အစၥလာမ္ သာသနာ၀င္မ်ားလည္း ပါရိွခဲ့ပါသည္။
(၄) ၂၀-ရာစု အစပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားႏိုး ၾကားလာစျပဳကာ ဘာသာေရးအဖဲြ႕ အစည္းမ်ား ထူေထာင္ဖဲြ႕စည္းၾကရာတြင္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႔ သည္လည္း(၁၉၀၉)ခုတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဗမာ မြတ္စ္လင္မ္ မ်ားအတြက္ဟူေသာေၾကြးေၾကာ္သံျဖင့္ ေအရဟင္ႏွင့္ ဟာဂ်ီဦးဘအို (KIH)တို႔ ဦးေဆာင္၍ ဘားမားမြတ္စ္လင္မ္ဆိုစိုက္တီ (BURMA MUSLIM SOCIETY)အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။
(၅) (၁၉၁၅)ခုနစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႔၏ ပညာေရးျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ ပညာေရး အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကို ဖြဲ႕စည္းကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းၿမိဳ႕မ်ားတြင္အလွည့္က် ပညာေရးကြန္ဖရင့့္မ်ား ႏွစ္စဥ္က်င္းပခ့ဲပါသည္။
(၆) ျမန္မာႏိုင္ငံရိွတိုင္းရင္းသားမ်ား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႕က အစၥလာမ္ ဘာသာေရး ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာဘာသာ စာေပျဖင့္ သင္ၾကားလိုၾကျခင္းကို အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ အိႏိၵယယဥ္ေက်းမူ႔ကို ကြဲျပားစြာ သံုးသပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိသူ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ အခ်ဳိ႕တို႔က ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြတ္္၍ အိႏိၵယစာေပ(အူရ္ဒူစာ)၊ယဥ္ေက်းမူဓေလ့ ထံုးတမ္းမ်ားကို အတင္းအၾကပ္သင္ၾကားေစမူေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံတိုင္းရင္းသားအစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားကို အိႏိၵယႏိုင္ငံဖြားစာရင္းထည့္သြင္းသည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း၊ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ တြဲေရးခြဲေရး ကိစၥတြင္ျမန္မာႏိုင္ငံတိုုင္းရင္းသားအစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ားက ခြဲေရးဘက္ကေထာက္ခံၿပီး အိႏိၵယႏြယ္ဖြား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ မ်ားကတဲြေရးဘက္က ေထာက္ခံခဲ့သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ (၁၉၂၉) ခုနစ္တြင္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ပညာေရးအဖဲြ႔႕ခ်ဳပ္အတြင္း သေဘာထားကြဲမူမ်ားအထြတ္အထိပ္ေရာက္ရွိကာ (၁၉၃၀)ခုတြင္ တိုင္းရင္းသားအစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ားခြဲထြက္ျပီးဂ်ီစီဘၤီအမ္ေအ (THE GENERAL COUNIL OF BURMA MUSLIM ASSOCIATION) ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။
(၇) (၁၉၃၈)ခုနစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၁၃)ရက္တြင္ တိုင္းတစ္ပါးသားတို႔၏တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရး၊ဘာသာေရး၊ လူမူေရး ၊ယဥ္ေက်းမူနယ္ပယ္မ်ားတြင္ လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္ေနျခင္းက္ို ရင္ဆိုင္အံတု၍ အမ်ဳိးသားေရးဘာသာေရးမ်ားကိုေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္ႏိုးၾကားေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား မႏၱေလးျမိဳ႔ ဥကၠ႒ ဦးသိန္းေမာင္(စၾကာႏြယ္စဥ္)၊ အတြင္းေရးမူး၊ဦးသန္းေရႊတို႔ဦးေဆာင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့ပါသည္။
(၁၉၄၁)ခုႏွစ္တြင္က်င္းပေသာ ညီလာခံ၌ မႏၱေလးျမိဳ႔ ဗဟိုအမ်ဳိးသားေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး ဦးရာဇတ္ (အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး)ကို ဥကၠ႒တင္ေျမွာက္ခဲ့ပါသည္။
(၈) ဒုတိယစစ္ၾကီးၿပီးသည့္ (၁၉၄၅)ခုနစ္တြင္ (ဂ်ီဘီအမ္ေအ)အဖဲြ႔ကို ျပန္လည္ဖဲြ႔စည္းခဲ့ၿပီး ဗမာမြတ္စ္လင္မ္လူငယ္မ်ားအစည္းအရံုး (ဗ မ လ)ကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့ပါသည္။ထိုႏွွစ္တြင္အမ်ုိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ယေန႔တိုင္းျပည္အေျခအေနသည္ တစ္မ်ဳိးသားလံုး ေသြးစည္း ညီညြတ္ရန္ အလြန္လိုအပ္ ေနသျဖင့္ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္မ်ားညီညၤီညြတ္ညြတ္ႏွင့္အဖဲြ႔ အစည္းၾကီးတရပ္ဖြဲ႕စည္းကာ (ဖ-တ-ပ-လ)အဖဲြ႔ၾကီးတြင္ တပ္ေပါင္းစုအျဖစ္ပါ၀င္ရန္ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္က ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသ၍ (၁၉၄၅)ခုနစ္၊ ဒီဇင္ဘာ(၂၄)ရက္ (၂၅)ရက္ႏွင့္(၂၆)ရက္တို႔တြင္ ပ်ဥ္းမနားျမိဳ႔၌ ညီလာခံၾကီးတရပ္ေခၚယူ က်င္းပခဲ့ပါသည္။
(၉) ၎ညီလာခံၾကီးသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀န္းမွ တစ္သီးပုဂၢလ မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဖြဲ႕စည္းၿပီးေသာ (ဂ်ီစီဘီအမ္ေအ)ႏွင့္(ဗ-မ-လ) အဖြဲ႔တုိ႔မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါ၀င္တက္ေရာက္ေစ၍ အဖြဲ႕ေဟာင္းအားလုံးကုိဖ်က္သိမ္းကာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာဗမာမြတ္စ္လင္မ္ကြန္ဂရက္ (ဗ-မ-က) အဖြဲ႕ႀကီးကုိ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္အား ဥကၠ႒အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္ ( ေနာင္တရားေရး၀န္ၾကီးဌာန ၀န္ၾကီးႏွင့္ အစၥလာမ္ေကာင္စီ ဌာနခ်ဳပ္ဥကၠ႒) အား အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တင္ေျမွာက္ဖြဲ႕စည္းခဲ႔ပါသည္။
( ဗ-မ-က ) အဖြဲ႕ၾကီး သည္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား သာသနာ့ပညာရွင္မ်ား အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ (ဗ-မ-က)၏ဘာသာေရးမွဴး ေမာင္လာနာဃာဇီ မုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္ (ေနာင္-အုိလမာ ဥကၠ႒ ၊ အစၥလာမ္ေကာင္စီဥကၠ႒)ကို လည္းေကာင္း၊ စုစည္းညီညြတ္ေသာ မြ တ္စလင္မ္ အမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေဒၚေစာေရႊ ၊ ေဒၚသက္ေမ၊ ေဒၚျမျမတင္တုိ႔အား လည္းေကာင္း တာ၀န္ေပးခဲ့ပါသည္။
(၁၀) ထုိသုိ႔ (ဗ-မ-က) အဖဲြ႕ႀကီး၏တာ၀န္ေပးခ်က္အရ (၁၉၄၆) ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၃)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ အမ်ဳိးသမီးထု အစည္အေ၀းက်င္းပၿပီး ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ဗမအ)ကိုဥကၠ႒ ေဒၚေစာေရႊအား တင္ေျမုာက္၍လည္းေကာင္း၊ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္၊ စက္တင္္ဘာလ(၂၃)ရက္တြင္ သာစည္ၿမိဳ႕၌ သာသနာ႔ပညာရွင္မ်ား အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပ၍ ဥကၠ႒ဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္အား တင္ေျမွာက္၍ လည္းေကာင္းဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါသည္၊ (အုိလမာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၅၁ခုေမလတြင္ က်င္းပေသာ အိုလမာညီလာခံ၌ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဂ်မီအသ္အဖြဲ႕ႏွင့ပူးေပါင္းလုိက္ပါသည္။)
(၁၁) (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ႀကီးသည္ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ေရႊတိဂုံ အလယ္ပစၥယံံ၌က်င္းပသည့္ ဖ-ဆ-ပ-လ ညီလာခံ၌စတင္ကာ လူမ်ဳိးေရးအဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္အျဖစ္ (ဖ-ဆ-ပ-လ)တြင္ တပ္ေပါင္းစုပါ၀င္၍ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ (၁၂) (၁၉၄၈) ခုတြင္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရရရွိၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရက ဘာသာသာသနာအသီးသီးအား ႏွစ္စဥ္ သာသနာ့ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြ ခ်ီးျမွင့္ရာတြင္ (ဗ-မ-က) သည္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ တစ္မ်ဳိးသားလံုးအား ကိုယ္စားျပဳေသာ္လည္း အမ်ဳ္းသားေရးေဆာင္ရြက္ေနေသာ အဖဲြ႕ျဖစ္သျဖင့္ သာသနာ့ေထာက္ပံေၾကး ေငြလက္ခံႏုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။
က်န္ ဘာသာေရးအဖဲြ႕မ်ား သည္လည္း အစၥလာမ္သာသနာ၀င္္ တစ္မ်ဳိးသားလုံးကုိ ကုိယ္စားျပဳ၍ ေထာက္ပံေၾကး လက္ခံႏုိ္င္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။ အုိလမာအဖြဲ႕သည္ သာသနာ့ပညာရွင္မ်ားကုိသာ ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕သည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကိုသာ ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ လူငယ္အဖဲြ႕သည္ လူငယ္မ်ားကုိသာကုိယ္စားျပဳျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထုိ႔အတြက္ အစၥလာမ္သာသနာေတာ္အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္က ခ်ီးျမွင့္ေသာသာသနာ ့ေထာက္ပံေၾကးေငြကို (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕မွ ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားအမည္ျဖင့္သာ ဘဏ္၌ ယာယီအပ္ႏွံ ေငြစာရင္းဖြင့္ထားခဲ့ရပါသည္။
(က) ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ထုိစဥ္က- ၀န္ႀကီးတရား၀န္ႀကီးဌာန)
(ခ) မစၥတာ စူလတန္ အဟ္မဒ္ (ထုိစဥ္က- ပါလီမန္အမတ္)
(ဂ) ေဒၚခင္ခင္ (ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္၏ဇနီး) (ထုိစဥ္က-ပါလီမန္အမတ္)
(ဃ) ဟာဂ်ီမ ေဒၚေစာေရႊ (ထုိစဥ္က-လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္အမတ္)
(င) ဦးသန္ညြန္႔ (ထုိစဥ္က-ပါလီမန္အမတ္)
(၁၃) (၁၉၅၄)ခုႏွစ္တြင္ ဖ-ဆ-ပ-လအစုိးရက (ဗ-မ-က) အဖဲြသည္ ဘာသာေရးႏွင့္ နုိင္ငံေရးေရာေထြးေနသည္ဟုအေၾကာင္းျပကာ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ႀကီးအား ဖ်က္သိမ္းရန္ အေရးဆုိလားပါသည္။-
ထုိ႕အျပင္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္အားလုံးတုိ႔ကို ကုိယ္စားျပဳ၍ အစၥလာမ့္သာသနာေရးရာမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေသာ ႏုိ္င္ငံလုံးဆို္င္ရာ အစၥလာမ့္အဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္ကိုဖဲြ႕စည္းရန္လည္း တုိက္တြန္းလာသည္ ။ ထုိသုိ႔ေသာေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ (ဗ-မ-က)ဌနခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒- ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး-ဆရာဦးဘုိးခ်ယ္၊ ေဒါက္တာဦးေက်ာ္ညိမ္း၊ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္အုိလမာအဖဲြ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒-ေမာင္လာနာအိဗ္ရာဟီမ္ အဟ္မဒ္ (မဇြာဟီရီ)၊ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး-ေမာင္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္၊ ေမာင္လာနာ မုဖ္သီ မဟ္မူဒ္ဒါ၀ုဒ္ယူစြဖ္၊ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္ အမ်ဴိးသမီးအဖဲြ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒ ဟာဂ်ီမ ေဒၚေစာေရႊ ၊ေဒၚစိန္စိန္၊ ေဒၚသက္ေမတုိ႔ (၁၉၅၄)ခုုုႏွစ္၊ ႏုိ၀င္ဘာလ(၂)ရက္ေန႔တြင္(ဗ-မ-က) ဌာနခ်ဳပ္ရုံးခန္း၌ေတြ႔ဆုံစည္းအေ၀း၍ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစၥလာမ္ သာသနာေရးရာေကာင္စီအား ဖဲြ႕စည္းရန္ဆုံ ျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
၎အစည္းအေ၀းကုိ အုိလမာအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က ဖိတ္ၾကားေခၚယုူရန္ညိွႏႈိင္းသေဘာတူဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
(၁၄) ထုိသုိ႔ ညိွႏႈိင္းဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ၁၉၅၄ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ၊ (၅)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ကေနဒီလမ္း ( ကန္ရိပ္သာလမ္း၊ မဂၤလာေတာင္ညြန္ၿမိဳ႕နယ္) ရွိ ဇိနယ္စၥလာမ္ေယာက်ာ္းေလးမ်ားေဂဟာ၌ ေအာက္ပါ ဗဟိုအမႈေဆာင္မ်ားပါ၀င္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီအား စတင္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခ့ဲပါသည္။
(၁၉၅၄)ခုနစ္၊ဒီဇင္ဘာလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ စတင္ဖဲြ႕စည္းခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္ ဗဟိုအမႈေဆာင္အဖြဲ႕
၁။ ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ထိုစဥ္-တရားေရး၀န္ၾကီးဌာန၊၀န္ၾကီး) - ဥကၠ႒
၂။ ေမာင္လာနာအိဗ္ရာဟီမ္အဟ္မဒ္ -မဇြာဟ္ိရီ - ဒုတိယဥကၠ႒
၃။ (သီရိပ်ံခ်ီ အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ ဃာဇီ မုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္ - အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္
၄။ အလ္ဟာဂ်္ဆရာၾကီးအဗ္ဒုလႅာဟ္ - တဲြဖက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္
၅။ ၀ဏေက်ာ္ထင္ ဦးဘေအး - ဘ႑ေရးမွဴး
၆။ ပါေမာကၡ ဆရာၾကီးဦးကာ(ရန္ကုုန္တကၠသိုလ္-သခ်ၤာဌာန) - စာရင္းစစ္
ရ။ (အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ မုဖ္တီ မဟ္မူဒ္ ဒါ၀ုဒ္ ယူစြပ္ - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၈။ ဦးရာရွစ္(ထိုစဥ္-ကုန္သြယ္မူ-တိုးတက္ေရး၀န္ၾကီဌာန၊၀န္ၾကီး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၉။ (ေဇယ်ေက်ာ္ထင္) ဗိုလ္မူၾကီးဘရွင္ - ဗဟို အမႈ႕ေဆာင္
၁၀။သီရိပ်ံခ်ီ ဦဘစိန္ (တိုင္းမင္းၾကီး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၁။ဆရာဦးဘိုခ်ယ္ (ပါလီမန္အမက္) (ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ပထမအဆင့္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၂။ေဒါက္တာ ဦးေက်ာ္ညိမ္း (ေမာ္ကြန္၀င္ဒုတ္ိယအဆင့္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၃။ဦးကိုက္ိုေလး (ထိုစဥ္က-စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၄။(၀ဏေက်ာ္ထင္) (ဟာဂ်ီမ) ေဒၚေစာေရႊ (ပါလီမန္အမတ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၅။ဆရာမ ေဒၚသက္ေမ - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၆။ဆရာမ ေဒၚစိန္စိန္ - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၇။မစၥတာ စုလ္တြာန္ အဟ္မအ္(ပါလၤီမန္အမတ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၈။(အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ မကၠဆူဒ္ အဟ္မဒ္ခန္း - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၉။ေမာင္လာနာ ဘရွီရုလႅာဟ္ (တာေမြဒါရုလ္အုလူမ္ေက်ာင္းအုပ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၀ ။စည္သူ ဦးဘၾကြယ္(မႏၱေလး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၁။ဦးဘိုခိုင္(စစ္ေတြ)(ပါလီမန္အမဟ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၂။ ဆရာႀကီးပံု (ေရႊဘို) (ဆားကုန္းအရဗီသိပၸံေက်ာင္းအုပ္) -ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၃။ေမာင္လာနာဂ်မာလုဒ္ဒီန္(မႏၼေလး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၄။ဆရာၾကီးဦးဂိုလာမ္ (ေမာ္လျမိဳင္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၅။ေမာ္လာနာအိဗာဒုလႅာဟ္(ေက်ာက္မဲ) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၆။ဆရာဦးသန္းေဖ(ပ်ဥ္းမနား-ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး) - (တိုးခ်ဲ႔ခန္႔) ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၇။ဆရာၾကီးခင္(မီတီၳလာ) ) - (တိုးခ်ဲ႔ခန္႔) ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
(၁၅) ထိုသို႔အစၥလာမ္ေရးရာေကာင္စီ ဖဲြ႔စည္းၿပီးေနာက္ (၁၉၅၅)ခုနစ္ ဒီဇင္ဘာ(၂၆)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာ(ဗ မ က)အဖဲြ႕ၾကီး၏(၈)ၾကိမ္ေျမာက္ညီလာခံၾကီး၌ ကိုယ္စားလွယ္ ၀န္ၾကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတက္ေရာက္၍ အစၥလာမ္ေရးရာေကာင္စီ ဖဲြ႕စည္းၿပီးျဖစ္သျဖင့္ သာသနာေထာက္ပံ့ေငြမ်ားကို ယင္းေကာင္စီသို႔ လဲႊအပ္ေပးၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးကို ဖ်က္သိမ္းရန္ (ဖ-ဆ-ပ-လ)အဖဲြ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာထားကို တင္ျပခဲ့ပါသည္။
(၁၆) ၎ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္လာသူ ဗ-မ-က ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးအား ခ်က္ခ်င္းဖ်က္သိမ္းျခင္းကို သေဘာမတူဘဲ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္သာ ဖ်က္သိမ္းသြားရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သျဖင့္ (၂၉-၁၂-၁၉၅၅)ရက္တြင္ ၀န္ၾကၤီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ ညီလာခံလူထု ရွင္းလင္းပဲြ က်င္းပရာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမသို႔လာေရာက္၍ (၁၉၅၆)ခုနစ္ (၃၀) ရက္ကိုေနာက္ဆံုးထား၍ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕အား ဖ်က္သိမ္းရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္လိုလွ်င္(ဖ-ဆ-ပ-လ)အထဲကို ၀င္ပါ သာသနာေရး လုပ္ခ်င္ရင္ ေကာင္စီကို၀င္ပါ၊ဟု ေျပာဆိုကာ အၿပီးသတ္ရက္သတ္မွတ္ညြြန္ၾကားခဲ့သျဖင့္ (ဗ-မ-က)၏ ေငြစာရင္းမ်ားအားလံုးကို အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္၍ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးအား ဖ်က္သိမ္းေပးခဲ့ရေပသည္။
ဒီဇင္ဘာ ၄ ၊ ၂၀၁၂ (M-Mediaမွျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္)
(၂) (၁၈၂၄)ခုနစ္တြင္ပထမအၾကိမ္၊ (၁၈၅၂)ခုနစ္တြင္ ဒုတိယအၾကိမ္၊ (၁၈၈၅)ခုနစ္တြင္ တတိယအၾကိမ္၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပဲြမ်ားျဖစ္ၾကၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္တို႔ကျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလံုးအား သိမ္းပိုက္ အုပ္စိုးခဲ့ပါသည္။
ထိုစစ္ပဲြမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ထိုစစ္ပဲြမ်ားၿပီးေနာက္ ျမန္မာမ်ဳိးခ်စ္တို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ပဲြမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ အျခားတိုင္းရင္းသား ညီေနာင္မ်ားနည္းတူ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ား ပါ၀င္ခ့ဲၾကပါသည္။-
(၃) ၎ေနာက္ အဂၤလိပ္တို႔ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးအား ကြ်န္ျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ ၄င္းတို႔ို႔၏ စီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္အတြက္ တိုင္းတစ္ပါးမွ အေျခခ်လိုသူ အေျမာက္အျမားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့ရာ ၀င္ေရာက္လာသူတိုုင္းတစ္ပါးသားမ်ားအနက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံဖြား အစၥလာမ္ သာသနာ၀င္မ်ားလည္း ပါရိွခဲ့ပါသည္။
(၄) ၂၀-ရာစု အစပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားႏိုး ၾကားလာစျပဳကာ ဘာသာေရးအဖဲြ႕ အစည္းမ်ား ထူေထာင္ဖဲြ႕စည္းၾကရာတြင္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႔ သည္လည္း(၁၉၀၉)ခုတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဗမာ မြတ္စ္လင္မ္ မ်ားအတြက္ဟူေသာေၾကြးေၾကာ္သံျဖင့္ ေအရဟင္ႏွင့္ ဟာဂ်ီဦးဘအို (KIH)တို႔ ဦးေဆာင္၍ ဘားမားမြတ္စ္လင္မ္ဆိုစိုက္တီ (BURMA MUSLIM SOCIETY)အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။
(၅) (၁၉၁၅)ခုနစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႔၏ ပညာေရးျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ ပညာေရး အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကို ဖြဲ႕စည္းကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းၿမိဳ႕မ်ားတြင္အလွည့္က် ပညာေရးကြန္ဖရင့့္မ်ား ႏွစ္စဥ္က်င္းပခ့ဲပါသည္။
(၆) ျမန္မာႏိုင္ငံရိွတိုင္းရင္းသားမ်ား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႕က အစၥလာမ္ ဘာသာေရး ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာဘာသာ စာေပျဖင့္ သင္ၾကားလိုၾကျခင္းကို အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ အိႏိၵယယဥ္ေက်းမူ႔ကို ကြဲျပားစြာ သံုးသပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိသူ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ အခ်ဳိ႕တို႔က ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြတ္္၍ အိႏိၵယစာေပ(အူရ္ဒူစာ)၊ယဥ္ေက်းမူဓေလ့ ထံုးတမ္းမ်ားကို အတင္းအၾကပ္သင္ၾကားေစမူေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံတိုင္းရင္းသားအစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားကို အိႏိၵယႏိုင္ငံဖြားစာရင္းထည့္သြင္းသည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း၊ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ တြဲေရးခြဲေရး ကိစၥတြင္ျမန္မာႏိုင္ငံတိုုင္းရင္းသားအစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ားက ခြဲေရးဘက္ကေထာက္ခံၿပီး အိႏိၵယႏြယ္ဖြား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ မ်ားကတဲြေရးဘက္က ေထာက္ခံခဲ့သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ (၁၉၂၉) ခုနစ္တြင္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ပညာေရးအဖဲြ႔႕ခ်ဳပ္အတြင္း သေဘာထားကြဲမူမ်ားအထြတ္အထိပ္ေရာက္ရွိကာ (၁၉၃၀)ခုတြင္ တိုင္းရင္းသားအစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ားခြဲထြက္ျပီးဂ်ီစီဘၤီအမ္ေအ (THE GENERAL COUNIL OF BURMA MUSLIM ASSOCIATION) ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။
(၇) (၁၉၃၈)ခုနစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၁၃)ရက္တြင္ တိုင္းတစ္ပါးသားတို႔၏တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရး၊ဘာသာေရး၊ လူမူေရး ၊ယဥ္ေက်းမူနယ္ပယ္မ်ားတြင္ လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္ေနျခင္းက္ို ရင္ဆိုင္အံတု၍ အမ်ဳိးသားေရးဘာသာေရးမ်ားကိုေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္ႏိုးၾကားေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား မႏၱေလးျမိဳ႔ ဥကၠ႒ ဦးသိန္းေမာင္(စၾကာႏြယ္စဥ္)၊ အတြင္းေရးမူး၊ဦးသန္းေရႊတို႔ဦးေဆာင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့ပါသည္။
(၁၉၄၁)ခုႏွစ္တြင္က်င္းပေသာ ညီလာခံ၌ မႏၱေလးျမိဳ႔ ဗဟိုအမ်ဳိးသားေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး ဦးရာဇတ္ (အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး)ကို ဥကၠ႒တင္ေျမွာက္ခဲ့ပါသည္။
(၈) ဒုတိယစစ္ၾကီးၿပီးသည့္ (၁၉၄၅)ခုနစ္တြင္ (ဂ်ီဘီအမ္ေအ)အဖဲြ႔ကို ျပန္လည္ဖဲြ႔စည္းခဲ့ၿပီး ဗမာမြတ္စ္လင္မ္လူငယ္မ်ားအစည္းအရံုး (ဗ မ လ)ကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့ပါသည္။ထိုႏွွစ္တြင္အမ်ုိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ယေန႔တိုင္းျပည္အေျခအေနသည္ တစ္မ်ဳိးသားလံုး ေသြးစည္း ညီညြတ္ရန္ အလြန္လိုအပ္ ေနသျဖင့္ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္မ်ားညီညၤီညြတ္ညြတ္ႏွင့္အဖဲြ႔ အစည္းၾကီးတရပ္ဖြဲ႕စည္းကာ (ဖ-တ-ပ-လ)အဖဲြ႔ၾကီးတြင္ တပ္ေပါင္းစုအျဖစ္ပါ၀င္ရန္ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္က ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသ၍ (၁၉၄၅)ခုနစ္၊ ဒီဇင္ဘာ(၂၄)ရက္ (၂၅)ရက္ႏွင့္(၂၆)ရက္တို႔တြင္ ပ်ဥ္းမနားျမိဳ႔၌ ညီလာခံၾကီးတရပ္ေခၚယူ က်င္းပခဲ့ပါသည္။
(၉) ၎ညီလာခံၾကီးသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀န္းမွ တစ္သီးပုဂၢလ မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဖြဲ႕စည္းၿပီးေသာ (ဂ်ီစီဘီအမ္ေအ)ႏွင့္(ဗ-မ-လ) အဖြဲ႔တုိ႔မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါ၀င္တက္ေရာက္ေစ၍ အဖြဲ႕ေဟာင္းအားလုံးကုိဖ်က္သိမ္းကာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာဗမာမြတ္စ္လင္မ္ကြန္ဂရက္ (ဗ-မ-က) အဖြဲ႕ႀကီးကုိ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္အား ဥကၠ႒အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္ ( ေနာင္တရားေရး၀န္ၾကီးဌာန ၀န္ၾကီးႏွင့္ အစၥလာမ္ေကာင္စီ ဌာနခ်ဳပ္ဥကၠ႒) အား အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တင္ေျမွာက္ဖြဲ႕စည္းခဲ႔ပါသည္။
( ဗ-မ-က ) အဖြဲ႕ၾကီး သည္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား သာသနာ့ပညာရွင္မ်ား အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ (ဗ-မ-က)၏ဘာသာေရးမွဴး ေမာင္လာနာဃာဇီ မုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္ (ေနာင္-အုိလမာ ဥကၠ႒ ၊ အစၥလာမ္ေကာင္စီဥကၠ႒)ကို လည္းေကာင္း၊ စုစည္းညီညြတ္ေသာ မြ တ္စလင္မ္ အမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေဒၚေစာေရႊ ၊ ေဒၚသက္ေမ၊ ေဒၚျမျမတင္တုိ႔အား လည္းေကာင္း တာ၀န္ေပးခဲ့ပါသည္။
(၁၀) ထုိသုိ႔ (ဗ-မ-က) အဖဲြ႕ႀကီး၏တာ၀န္ေပးခ်က္အရ (၁၉၄၆) ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၃)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ အမ်ဳိးသမီးထု အစည္အေ၀းက်င္းပၿပီး ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ဗမအ)ကိုဥကၠ႒ ေဒၚေစာေရႊအား တင္ေျမုာက္၍လည္းေကာင္း၊ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္၊ စက္တင္္ဘာလ(၂၃)ရက္တြင္ သာစည္ၿမိဳ႕၌ သာသနာ႔ပညာရွင္မ်ား အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပ၍ ဥကၠ႒ဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္အား တင္ေျမွာက္၍ လည္းေကာင္းဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါသည္၊ (အုိလမာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၅၁ခုေမလတြင္ က်င္းပေသာ အိုလမာညီလာခံ၌ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဂ်မီအသ္အဖြဲ႕ႏွင့ပူးေပါင္းလုိက္ပါသည္။)
(၁၁) (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ႀကီးသည္ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ေရႊတိဂုံ အလယ္ပစၥယံံ၌က်င္းပသည့္ ဖ-ဆ-ပ-လ ညီလာခံ၌စတင္ကာ လူမ်ဳိးေရးအဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္အျဖစ္ (ဖ-ဆ-ပ-လ)တြင္ တပ္ေပါင္းစုပါ၀င္၍ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ (၁၂) (၁၉၄၈) ခုတြင္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရရရွိၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရက ဘာသာသာသနာအသီးသီးအား ႏွစ္စဥ္ သာသနာ့ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြ ခ်ီးျမွင့္ရာတြင္ (ဗ-မ-က) သည္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ တစ္မ်ဳိးသားလံုးအား ကိုယ္စားျပဳေသာ္လည္း အမ်ဳ္းသားေရးေဆာင္ရြက္ေနေသာ အဖဲြ႕ျဖစ္သျဖင့္ သာသနာ့ေထာက္ပံေၾကး ေငြလက္ခံႏုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။
က်န္ ဘာသာေရးအဖဲြ႕မ်ား သည္လည္း အစၥလာမ္သာသနာ၀င္္ တစ္မ်ဳိးသားလုံးကုိ ကုိယ္စားျပဳ၍ ေထာက္ပံေၾကး လက္ခံႏုိ္င္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။ အုိလမာအဖြဲ႕သည္ သာသနာ့ပညာရွင္မ်ားကုိသာ ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕သည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကိုသာ ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ လူငယ္အဖဲြ႕သည္ လူငယ္မ်ားကုိသာကုိယ္စားျပဳျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထုိ႔အတြက္ အစၥလာမ္သာသနာေတာ္အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္က ခ်ီးျမွင့္ေသာသာသနာ ့ေထာက္ပံေၾကးေငြကို (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕မွ ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားအမည္ျဖင့္သာ ဘဏ္၌ ယာယီအပ္ႏွံ ေငြစာရင္းဖြင့္ထားခဲ့ရပါသည္။
(က) ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ထုိစဥ္က- ၀န္ႀကီးတရား၀န္ႀကီးဌာန)
(ခ) မစၥတာ စူလတန္ အဟ္မဒ္ (ထုိစဥ္က- ပါလီမန္အမတ္)
(ဂ) ေဒၚခင္ခင္ (ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္၏ဇနီး) (ထုိစဥ္က-ပါလီမန္အမတ္)
(ဃ) ဟာဂ်ီမ ေဒၚေစာေရႊ (ထုိစဥ္က-လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္အမတ္)
(င) ဦးသန္ညြန္႔ (ထုိစဥ္က-ပါလီမန္အမတ္)
(၁၃) (၁၉၅၄)ခုႏွစ္တြင္ ဖ-ဆ-ပ-လအစုိးရက (ဗ-မ-က) အဖဲြသည္ ဘာသာေရးႏွင့္ နုိင္ငံေရးေရာေထြးေနသည္ဟုအေၾကာင္းျပကာ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ႀကီးအား ဖ်က္သိမ္းရန္ အေရးဆုိလားပါသည္။-
ထုိ႕အျပင္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္အားလုံးတုိ႔ကို ကုိယ္စားျပဳ၍ အစၥလာမ့္သာသနာေရးရာမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေသာ ႏုိ္င္ငံလုံးဆို္င္ရာ အစၥလာမ့္အဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္ကိုဖဲြ႕စည္းရန္လည္း တုိက္တြန္းလာသည္ ။ ထုိသုိ႔ေသာေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ (ဗ-မ-က)ဌနခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒- ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး-ဆရာဦးဘုိးခ်ယ္၊ ေဒါက္တာဦးေက်ာ္ညိမ္း၊ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္အုိလမာအဖဲြ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒-ေမာင္လာနာအိဗ္ရာဟီမ္ အဟ္မဒ္ (မဇြာဟီရီ)၊ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး-ေမာင္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္၊ ေမာင္လာနာ မုဖ္သီ မဟ္မူဒ္ဒါ၀ုဒ္ယူစြဖ္၊ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္ အမ်ဴိးသမီးအဖဲြ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒ ဟာဂ်ီမ ေဒၚေစာေရႊ ၊ေဒၚစိန္စိန္၊ ေဒၚသက္ေမတုိ႔ (၁၉၅၄)ခုုုႏွစ္၊ ႏုိ၀င္ဘာလ(၂)ရက္ေန႔တြင္(ဗ-မ-က) ဌာနခ်ဳပ္ရုံးခန္း၌ေတြ႔ဆုံစည္းအေ၀း၍ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစၥလာမ္ သာသနာေရးရာေကာင္စီအား ဖဲြ႕စည္းရန္ဆုံ ျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
၎အစည္းအေ၀းကုိ အုိလမာအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က ဖိတ္ၾကားေခၚယုူရန္ညိွႏႈိင္းသေဘာတူဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
(၁၄) ထုိသုိ႔ ညိွႏႈိင္းဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ၁၉၅၄ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ၊ (၅)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ကေနဒီလမ္း ( ကန္ရိပ္သာလမ္း၊ မဂၤလာေတာင္ညြန္ၿမိဳ႕နယ္) ရွိ ဇိနယ္စၥလာမ္ေယာက်ာ္းေလးမ်ားေဂဟာ၌ ေအာက္ပါ ဗဟိုအမႈေဆာင္မ်ားပါ၀င္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီအား စတင္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခ့ဲပါသည္။
(၁၉၅၄)ခုနစ္၊ဒီဇင္ဘာလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ စတင္ဖဲြ႕စည္းခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္ ဗဟိုအမႈေဆာင္အဖြဲ႕
၁။ ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ထိုစဥ္-တရားေရး၀န္ၾကီးဌာန၊၀န္ၾကီး) - ဥကၠ႒
၂။ ေမာင္လာနာအိဗ္ရာဟီမ္အဟ္မဒ္ -မဇြာဟ္ိရီ - ဒုတိယဥကၠ႒
၃။ (သီရိပ်ံခ်ီ အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ ဃာဇီ မုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္ - အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္
၄။ အလ္ဟာဂ်္ဆရာၾကီးအဗ္ဒုလႅာဟ္ - တဲြဖက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္
၅။ ၀ဏေက်ာ္ထင္ ဦးဘေအး - ဘ႑ေရးမွဴး
၆။ ပါေမာကၡ ဆရာၾကီးဦးကာ(ရန္ကုုန္တကၠသိုလ္-သခ်ၤာဌာန) - စာရင္းစစ္
ရ။ (အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ မုဖ္တီ မဟ္မူဒ္ ဒါ၀ုဒ္ ယူစြပ္ - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၈။ ဦးရာရွစ္(ထိုစဥ္-ကုန္သြယ္မူ-တိုးတက္ေရး၀န္ၾကီဌာန၊၀န္ၾကီး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၉။ (ေဇယ်ေက်ာ္ထင္) ဗိုလ္မူၾကီးဘရွင္ - ဗဟို အမႈ႕ေဆာင္
၁၀။သီရိပ်ံခ်ီ ဦဘစိန္ (တိုင္းမင္းၾကီး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၁။ဆရာဦးဘိုခ်ယ္ (ပါလီမန္အမက္) (ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ပထမအဆင့္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၂။ေဒါက္တာ ဦးေက်ာ္ညိမ္း (ေမာ္ကြန္၀င္ဒုတ္ိယအဆင့္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၃။ဦးကိုက္ိုေလး (ထိုစဥ္က-စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၄။(၀ဏေက်ာ္ထင္) (ဟာဂ်ီမ) ေဒၚေစာေရႊ (ပါလီမန္အမတ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၅။ဆရာမ ေဒၚသက္ေမ - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၆။ဆရာမ ေဒၚစိန္စိန္ - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၇။မစၥတာ စုလ္တြာန္ အဟ္မအ္(ပါလၤီမန္အမတ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၈။(အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ မကၠဆူဒ္ အဟ္မဒ္ခန္း - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၉။ေမာင္လာနာ ဘရွီရုလႅာဟ္ (တာေမြဒါရုလ္အုလူမ္ေက်ာင္းအုပ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၀ ။စည္သူ ဦးဘၾကြယ္(မႏၱေလး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၁။ဦးဘိုခိုင္(စစ္ေတြ)(ပါလီမန္အမဟ္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၂။ ဆရာႀကီးပံု (ေရႊဘို) (ဆားကုန္းအရဗီသိပၸံေက်ာင္းအုပ္) -ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၃။ေမာင္လာနာဂ်မာလုဒ္ဒီန္(မႏၼေလး) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၄။ဆရာၾကီးဦးဂိုလာမ္ (ေမာ္လျမိဳင္) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၅။ေမာ္လာနာအိဗာဒုလႅာဟ္(ေက်ာက္မဲ) - ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၆။ဆရာဦးသန္းေဖ(ပ်ဥ္းမနား-ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး) - (တိုးခ်ဲ႔ခန္႔) ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၇။ဆရာၾကီးခင္(မီတီၳလာ) ) - (တိုးခ်ဲ႔ခန္႔) ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
(၁၅) ထိုသို႔အစၥလာမ္ေရးရာေကာင္စီ ဖဲြ႔စည္းၿပီးေနာက္ (၁၉၅၅)ခုနစ္ ဒီဇင္ဘာ(၂၆)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာ(ဗ မ က)အဖဲြ႕ၾကီး၏(၈)ၾကိမ္ေျမာက္ညီလာခံၾကီး၌ ကိုယ္စားလွယ္ ၀န္ၾကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတက္ေရာက္၍ အစၥလာမ္ေရးရာေကာင္စီ ဖဲြ႕စည္းၿပီးျဖစ္သျဖင့္ သာသနာေထာက္ပံ့ေငြမ်ားကို ယင္းေကာင္စီသို႔ လဲႊအပ္ေပးၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးကို ဖ်က္သိမ္းရန္ (ဖ-ဆ-ပ-လ)အဖဲြ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာထားကို တင္ျပခဲ့ပါသည္။
(၁၆) ၎ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္လာသူ ဗ-မ-က ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးအား ခ်က္ခ်င္းဖ်က္သိမ္းျခင္းကို သေဘာမတူဘဲ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္သာ ဖ်က္သိမ္းသြားရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သျဖင့္ (၂၉-၁၂-၁၉၅၅)ရက္တြင္ ၀န္ၾကၤီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ ညီလာခံလူထု ရွင္းလင္းပဲြ က်င္းပရာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမသို႔လာေရာက္၍ (၁၉၅၆)ခုနစ္ (၃၀) ရက္ကိုေနာက္ဆံုးထား၍ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕အား ဖ်က္သိမ္းရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္လိုလွ်င္(ဖ-ဆ-ပ-လ)အထဲကို ၀င္ပါ သာသနာေရး လုပ္ခ်င္ရင္ ေကာင္စီကို၀င္ပါ၊ဟု ေျပာဆိုကာ အၿပီးသတ္ရက္သတ္မွတ္ညြြန္ၾကားခဲ့သျဖင့္ (ဗ-မ-က)၏ ေငြစာရင္းမ်ားအားလံုးကို အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္၍ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးအား ဖ်က္သိမ္းေပးခဲ့ရေပသည္။
ဒီဇင္ဘာ ၄ ၊ ၂၀၁၂ (M-Mediaမွျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္)
No comments:
Post a Comment